Không chỉ trẻ em, trẻ vị thành niên mà có khoảng 65% người dân trên toàn thế giới mắc phải một số dạng không dung nạp đường sữa (không dung nạp Lactose). Vậy nguyên nhân gây ra tình trạng này là do đâu, làm thế nào để khắc phục?
65% là một con số không nhỏ, đó là lý do tại sao chúng ta phải biết nhiều hơn về tình trạng này. Tuy nhiên, đừng quá lo lắng! Không dung nạp đường sữa có thể được điều trị theo cách tự nhiên. Trong bài đăng này, Tuyết đến bất ngờ sẽ cho bạn biết về các phương pháp điều trị tự nhiên và một số lời khuyên tuyệt vời để kiểm soát tình trạng không dung nạp đường sữa.
Không dung nạp đường sữa (không dung nạp Lactose) là hiện tượng gì?
Lactase là một loại hợp chất được sinh ra trong cơ ruột non, có tác dụng phân hóa đường Lactose thành hai loại khác nhau là Glucose và Galactose có ích cho cơ thể. Tùy vào lượng men Lactase có trong cơ thể mà mỗi người có khả năng phân hóa Lactose khác nhau.
Hội chứng không dung nạp đường Lactose là tình trạng cơ thể không có đủ Lactase, một enzyme trong ruột non, để hấp thụ đường Lactose. Lactose là một Carbohydrate tự nhiên được tìm thấy trong sữa bò và các sản phẩm từ sữa khác (kể cả sữa mẹ).
Người mắc chứng bệnh này khi ăn uống các thực phẩm hay thức uống làm từ sữa không thể tiêu hóa Lactose hoàn toàn vì Enzyme Lactase cần thiết cho việc tiêu hóa Lactose không có đủ. Khi đó đường Lactose không phân li thành phần Glucose và Galactose, và lượng lớn hơn sẽ đến thẳng ruột non mà chưa được xử lý.
Tại đây hệ sinh vật đường ruột sẽ phân hủy Lactose thành chất lỏng và khí, từ đó khiến cho người bệnh xuất hiện các triệu chứng ở hệ tiêu hóa như đầy hơi, tiêu chảy, đau bụng sau khi hấp thụ các sản phẩm sữa.
Hội chứng không dung nạp Lactose bất cứ ai cũng có thể mắc phải nhưng thường gặp nhất ở người Mỹ gốc Phi, người Châu Á, người Mỹ gốc Mexico.
Chứng không dung nạp đường Lactose này thường không nguy hiểm. Những người mắc phải hội chứng này vẫn có thể kiểm soát được tình trạng của bệnh mà không phải bỏ hoàn toàn tất cả các sản phẩm từ sữa ra khỏi khẩu phần ăn. Tuy nhiên, các triệu chứng bệnh thường khiến bạn không dễ chịu chút nào.
Bạn cũng cần lưu ý rằng không dung nạp đường sữa không có nghĩa là bạn bị dị ứng với sữa.
Dấu hiệu và triệu chứng không dung nạp Lactose
Các triệu chứng thường xuất hiện từ 20 phút đến 2 giờ sau khi dùng các sản phẩm có chứa Lactose như sữa, bơ và các sản phẩm khác từ sữa. Và nếu không được xử trí kịp thời, không dung nạp Lactose có thể gây ra các triệu chứng như:
- Co thắt dạ dày
- Đầy hơi
- Chướng bụng
- Tiêu chảy
- Buồn nôn
- Đi tiểu thường xuyên
- Chuột rút
- Táo bón thường xuyên
- Đau bụng dưới
Nguyên nhân và phân loại chứng không dung nạp Lactose
Không dung nạp Lactose có thể xuất hiện khi mới sinh ra. Tuy nhiên, nó thường xảy ra trong cuộc sống sau này vì các Enzyme Lactase đã trở nên cạn kiệt hơn. Một số người nói rằng chỉ trẻ sơ sinh,, trẻ nhỏ nên uống sữa và họ có các Enzyme để làm điều đó vì các Enzyme này giảm dần theo tuổi (khoảng sau 5 tuổi).
Không dung nạp Lactose được phân thành hai loại, tùy thuộc vào nguyên nhân của nó, bao gồm:
Hội chứng không dung nạp Lactose nguyên phát
Đây loại không dung nạp đường sữa phổ biến nhất. Tình trạng không dung nạp lactose nguyên phát là do cơ thể giảm sản xuất enzyme lactase khi già đi, điều này cuối cùng dẫn đến tình trạng kém hấp thu lactose. Nó phổ biến hơn ở một số quần thể so với những quần thể khác, cho thấy rằng các yếu tố di truyền có thể đóng một vai trò nào đó.
Đáng ngạc nhiên, ở Thụy Điển chỉ có khoảng 4% dân số mắc phải hội chứng không dung nạp đường sữa. Trong khi đó ở Mỹ tình trạng không dung nạp đường sữa thay đổi theo chủng tộc với khoảng 74% người Mỹ gốc Phi, 87% người Ấn Độ và 14% người da trắng có khả năng tiêu hóa đường sữa.
Hội chứng không dung nạp Lactose thứ phát
Loại không dung nạp đường sữa này hiếm gặp hơn và thường tồn tại trong thời gian ngắn. Nó có thể được gây ra bởi các bệnh như đau dạ dày, loét dạ dày, … chấn thương hoặc là vừa trải qua phẫu thuật.
Nó cũng có thể là kết quả của tình trạng viêm thành ruột, dẫn đến sự suy giảm việc sản xuất Lactose bên trong cơ thể. Mặt khác, nó cũng có thể do các tình trạng nghiêm trọng hơn như bệnh Celiac.
Xét nghiệm chẩn đoán hội chứng không dung nạp Lactose
Nhiều người không biết bản thân họ mắc phải hội chứng không dung nạp đường sữa cho đến khi họ thực hiện các xét nghiệm kiểm tra.
Và để có thể xác định chính xác bệnh, bác sĩ sẽ tiến hành một số kiểm tra và xét nghiệm lâm sàng sau đây. Có 3 xét nghiệm chính giúp chẩn đoán bệnh không dung nạp đường sữa, bao gồm:
Xét nghiệm máu kiểm tra dung nạp Lactose
Điều này cũng liên quan đến việc quan sát phản ứng của cơ thể bạn với dung dịch Lactose có nồng độ cao. Hai giờ sau khi tiêu thụ một chế độ ăn nhiều đường sữa, máu của bạn được đo nồng độ Glucose.
Nồng độ Glucose phải tăng lên ở mức lý tưởng. Nếu nồng độ Glucose không thay đổi cho thấy cơ thể bạn không tiêu hóa và hấp thụ tốt Lactose.
Kiểm tra Hydrogen trong hơi thở
Thử nghiệm này cũng yêu cầu bạn tiêu thụ dung dịch Lactose có chứa nồng độ cao. Tiếp theo đó, bác sĩ sẽ kiểm tra hơi thở của bạn, tiến hành đo lượng Hydrogen trong hơi thở đều đặn để xác định được lượng Hydrogen được giải phóng.
Đối với những người bình thường, lượng Hydrogen được giải phóng sẽ rất thấp so với những người không dung nạp đường sữa.
Kiểm tra độ axit của phân
Phương pháp xét nghiệm này thường được dùng ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Đường sữa không tiêu hóa được lên men và tạo ra Axit Lactic, có thể dễ dàng phát hiện cùng với các axit khác trong mẫu phân.
Nếu bạn bị dị ứng với sữa, những xét nghiệm này cũng sẽ giúp chẩn đoán ra được. Tuy nhiên, có một số nhầm lẫn giữa dị ứng sữa và không dung nạp đường sữa, đó là những gì chúng tôi sẽ giải quyết trong phần tiếp theo.
Dị ứng sữa và Không dung nạp đường sữa (không dung nạp Lactose)
Những thuật ngữ này nghe có vẻ giống nhau, nhưng thật ra chúng có sự khác biệt nhất định..
Không dung nạp Lactose
- Nó được gây ra bởi sự thiếu hụt enzyme Lactase chịu trách nhiệm tiêu hóa Lactose (đường sữa).
- Không dung nạp Lactose có thể phát triển ở bất kỳ giai đoạn nào trong cuộc đời bạn.
- Nó cũng có thể được gây ra bởi các gen bị lỗi hoặc ruột non bị nhiễm trùng hay hư hỏng.
- Xảy ra tự nhiên theo tuổi tác và phổ biến hơn ở những người lớn tuổi.
- Nó có tính chất di truyền, phổ biến trong các quần thể nhất định hơn những người khác.
Dị ứng sữa
- Được gây ra bởi dị ứng với protein sữa – chủ yếu là Casein.
- Nó thường phát triển trong giai đoạn đầu của cuộc đời.
- Đó là kết quả của một hệ thống miễn dịch bị trục trặc ảnh hưởng đến protein sữa.
- Dị ứng sữa phổ biến hơn ở trẻ sơ sinh và trẻ em nhưng cũng có thể xuất hiện ở các lứa tuổi khác.
- Đây là loại dị ứng thực phẩm phổ biến nhất ở trẻ em.
Bây giờ bạn đã biết sự khác biệt giữa không dung nạp đường sữa với dị ứng sữa, vì vậy, để không làm nặng thêm tình trạng không dung nạp đường sữa, bạn hãy tham khảo lời khuyên cho các loại thực phẩm sau đây nhé!
Thực phẩm làm tăng sự không dung nạp Lactose
Những người không dung nạp Lactose phải tránh những thực phẩm này:
- Sữa từ bò, dê, hoặc thậm chí cừu.
- Các sản phẩm từ sữa như kem, phô mai, sữa chua, v.v … Tuy nhiên, có những loại phô mai ít đường mà bạn có thể dùng được mỗi 3 ngày 1 lần là: Gạch phô mai, Cheddar, Colby.
- Phô mai khô, Gruyère, Havarti, Manchego, Provolone và phô mai Thụy Sĩ.
- Các thực phẩm khác làm từ sữa, bao gồm sôcôla, bánh ngọt, ngũ cốc, bánh mì, thực phẩm ăn liền và thịt chế biến như dăm bông.
Hầu hết các loại thực phẩm này rất giàu canxi, vì vậy tránh sử dụng chúng sẽ giúp làm giảm lượng canxi của bạn. Do đó, bạn phải bổ sung canxi trong chế độ ăn uống của bạn bằng cách tìm các sản phẩm thay thế cho các sản phẩm sữa. Những thực phẩm sau đây có thể đảm bảo chế độ ăn uống của bạn có đủ canxi mà không gây ra biến chứng.
Nguồn canxi không sữa tốt nhất
Các nguồn thực phẩm giàu canxi không chứa sữa bao gồm:
- Rau bina
- Cải kale
- Cá hồi và cá mòi (có xương)
- Nước cam
- Nước trái cây có thêm canxi
- Bông cải xanh
- Cá ngừ trắng
- Sữa đậu nành
- Các loại rau lá xanh
- Quả hạnh
- Nước dùng xương
- Khoai lang
Các biện pháp khắc phục tại nhà để điều trị hội chứng không dung nạp Lactose
Một khi bạn thay đổi chế độ ăn uống, bạn có thể bắt đầu với các biện pháp tự nhiên sau đây, nó sẽ giúp điều trị tình trạng không dung nạp Lactose của bạn.
Vitamin
Những người không dung nạp đường sữa thường bị thiếu Vitamin B12 và D. Do đó, bạn phải cung cấp các vitamin này cho cơ thể từ các nguồn dinh dưỡng khác ngoài sữa.
Thực phẩm giàu vitamin này bao gồm cá béo, nước cam, sữa đậu nành, lòng đỏ trứng và thịt gia cầm. Bạn cũng có thể bổ sung sau khi tham khảo ý kiến bác sĩ.
Giấm táo
Chuẩn bị:
- 1 Muỗng canh giấm táo
- 1 Ly nước ấm
Thực hiện: Pha giấm táo với nước ấm. Sử dụng hỗn hợp này để uống mỗi ngày 1 lần.
Cách thức hoạt động:
- Giấm táo chuyển hóa thành kiềm khi nó đi vào dạ dày và trung hòa axit dạ dày, hỗ trợ tiêu hóa đường sữa.
- Điều này giúp ngăn ngừa các triệu chứng như đầy hơi, đầy hơi và buồn nôn.
Tinh dầu chanh
Chuẩn bị:
- 1 Giọt tinh dầu chanh
- 1 Ly nước lạnh
Thực hiện: Pha loãng tinh dầu chanh với nước lạnh. Uống mỗi ngày một lần.
Cách thức hoạt động: Tinh dầu chanh hỗ trợ tiêu hóa bằng cách trung hòa axit dạ dày, do đó nó giúp làm giảm các vấn đề tiêu hóa do không dung nạp đường sữa.
Tinh dầu bạc hà
Chuẩn bị:
- 1 Giọt dầu bạc hà
- 1 Ly nước
Thực hiện: Trộn dầu bạc hà trong một cốc nước. Uống nước này ít nhất một lần mỗi ngày.
Cách thức hoạt động: Dầu bạc hà giúp làm dịu chức năng tiêu hóa, nó hỗ trợ tiêu hóa và làm giảm khí đầy hơi.
Quả trứng
Chuẩn bị: 2 Quả trứng
Thực hiện: Mỗi ngày bạn hãy luộc chín 2 quả trứng và ăn nó, hoặc nấu chúng theo bất kỳ cách nào mà bạn ưa thích.
Cách thức hoạt động: Việc tránh các sản phẩm sữa có thể dẫn đến thiếu hụt canxi và Vitamin D và B12. Tiêu thụ trứng hàng ngày có thể bù đắp cho điều này.
Nước chanh
Chuẩn bị:
- Nửa quả chanh
- 1 Ly nước
- 1 Muỗng cà phê mật ong
Thực hiện:
- Thêm nước ép của nửa quả chanh vào ly nước, trộn đều và thêm mật ong vào.
- Bạn phải uống cái này mỗi ngày một lần.
Cách thức hoạt động: Nước chanh, mặc dù có tính axit nhưng nó sẽ chuyển thành kiềm một khi được chuyển hóa. Điều này có tác dụng trung hòa axit dạ dày, giảm khí, đầy hơi và buồn nôn .
Nước ép lô hội
Chuẩn bị: Cốc nước ép lô hội
Thực hiện: Mỗi ngày 1-2 lần, bạn hãy uống một nửa cốc nước ép lô hội tươi.
Cách thức hoạt động: Đặc tính chống viêm của lô hội giúp làm dịu dạ dày bị xáo trộn của bạn. Lô hội cũng giúp phục hồi cân bằng pH dạ dày của bạn, nhờ thành phần Magie Lactate.
Kombucha
Chuẩn bị: 1 ly Kombucha
Thực hiện:
- Tiêu thụ một ly kombucha hàng ngày.
- Bạn có thể uống kombucha mua tại cửa hàng hoặc pha trà kombucha tại nhà (bạn chỉ cần ngâm túi trà trong nước nóng).
Cách thức hoạt động:
- Các men vi sinh trong kombucha (trà đen lên men hoặc trà xanh) hỗ trợ hoạt động của ruột, giúp phục hồi hệ thực vật đường ruột khỏe mạnh.
- Nó cũng có vai trò có lợi trong việc làm giảm các triệu chứng khó tiêu liên quan đến rối loạn chuyển hóa như không dung nạp đường sữa.
Kefir
Chuẩn bị: 1 Cốc nước hoặc Kefir không sữa
Thực hiện: Bạn phải uống một cốc nước Kefir (không có sữa) ít nhất một lần mỗi ngày.
Cách thức hoạt động:
- Kefir là một trong những nguồn giàu men vi sinh nhất. Như đã thảo luận, men vi sinh hỗ trợ tiêu hóa đường sữa và tăng cường sức khỏe đường ruột một cách mạnh mẽ.
- Kefir có thể được làm từ sữa, tuy nhiên Kefir giúp tiêu hóa đường sữa sẽ được tạo ra từ việc nuôi cấy vi khuẩn.
Nước dùng xương
Chuẩn bị: Nước dùng chế biến mới của 8-12 khúc xương
Thực hiện: Bạn phải uống nước dùng xương chuẩn bị mới 1 lần/ngày như là một phần của chế độ ăn uống của bạn.
Cách thức hoạt động:
- Nước dùng xương có chứa canxi, một chất dinh dưỡng có thể bị thiếu của người mắc phải chứng không dung nạp đường sữa.
- Nước dùng xương cũng chứa gelatin và collagen giúp đường ruột của bạn xử lý đường sữa tốt hơn.
Dầu dừa
Chuẩn bị: Dầu dừa
Thực hiện: Thay thế bơ bằng dầu dừa trong chế độ ăn uống của bạn. Bạn phải làm điều này hàng ngày.
Cách thức hoạt động: Dầu dừa không có sữa và tạo nên một chế độ ăn hoàn hảo không có đường sữa. Uống dầu dừa thường xuyên cũng làm dịu dạ dày của bạn.
Bổ sung Enzyme Lactase
Chuẩn bị: Lactase viên nang hoặc viên tròn
Thực hiện: Tiêu thụ bổ sung Enzyme Lactase theo hướng dẫn sau khi tham khảo ý kiến bác sĩ.
Cách thức hoạt động: Bổ sung Enzyme Lactase sẽ giúp tạo điều kiện cho sự hấp thu canxi ở những người không dung nạp đường sữa.
Sữa Lactaid
Chuẩn bị: Sữa Lactaid
Thực hiện: Tiêu thụ sữa Lactaid dựa trên khuyến nghị của bác sĩ.
Cách thức hoạt động: Sữa Lactaid giúp hấp thu canxi, bù đắp sự thiếu hụt Lactase do không dung nạp đường sữa.
Mặc dù bạn không thể chữa trị cũng như ngăn ngừa bệnh không dung nạp Lactose, nhưng nếu bạn thay đổi chế độ chăm sóc và chế độ dinh dưỡng hàng ngày thì bạn có thể giảm thiểu hoặc thậm chí loại bỏ những triệu chứng trên. Hy vọng bài viết về nguyên nhân, triệu chứng và những biện pháp khắc phục hội chứng không dung nạp Lactose sẽ cung cấp đầy đủ thông tin cần thiết đến cho bạn. Chúc bạn một ngày vui vẻ!
Xem thêm:
