Có bao giờ bạn có cảm giác bước hụt chân khi đang rơi vào trạng thái đang ngủ say? Đây chính là hiện tượng Hypnic Jerk, còn được gọi là hiện tượng giật cơ khi ngủ hay giật thôi miên. Cùng Tuyết đến bất ngờ tìm hiểu xem Hypnic Jerk là gì, cũng như nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị nó nhé!
Bạn đã bao giờ thức dậy với một khởi đầu từ một giấc ngủ sâu? Và đó có phải là vì bạn cảm thấy như mình đang rơi xuống một tòa nhà cao tầng hay một vách đá cao? Đoán xem, hiện tượng này được gọi là Hypnic Jerk (hiện tượng giật cơ lúc ngủ).
Mặc dù những cú giật như vậy là hoàn toàn bình thường nhưng chúng sẽ làm gián đoạn giấc ngủ của bạn. Theo thống kê từ các cuộc nghiên cứu, có khoảng 70% số người trên thế giới thường xuyên gặp phải tình trạng hụt chân trong lúc ngủ, nó xảy ra thường xuyên ở những người hay có vấn đề về giấc ngủ.
Theo Healthy Food Headlines, Hypnic Jerk là hiện tượng rất nhiều người gặp phải những không thể nào giải thích được nguyên nhân. Nếu như bạn đang tìm cách để xử lý tình trạng này thì tất cả những gì bạn phải làm là xem qua những lời khuyên được thảo luận ở đây.
Hypnic Jerk là gì?
Hypnic Jerk còn được gọi là giật cơ lúc ngủ hoặc giật thôi miên là một cơn co thắt cơ bắp (đặc biệt là ở chân) mạnh, đột ngột và ngắn ngủi của cơ thể xảy ra khi bạn ngủ, khiến bạn thức dậy khi chỉ mới bắt đầu ngủ. Hơn nữa còn kèm theo đó là cảm giác mơ màng, hụt chân. Hiện tượng này xảy ra trong giai đoạn chuyển tiếp giữa giấc ngủ và sự tỉnh táo.
Ngoài ra, chứng giật thôi miên còn một số tên gọi khác là giật giấc ngủ, co giật khi ngủ, bắt đầu đêm và giật cơ. Myoclonus có nghĩa là co giật cơ không tự nguyện, giống như nấc cụt.
Không rõ tại sao Hypnic Jerk xảy ra. Nhiều cá nhân khỏe mạnh trải qua những cú giật mà không biết nguyên nhân. Tuy nhiên, vẫn có một số yếu tố được cho là nguyên nhân gây ra những cú giật Hypnic Jerk.
Nguyên nhân gây ra hiện tượng giật cơ Hypnic Jerk có thể là do sự thay đổi nhiệt độ cơ thể, nhịp thở bị chậm lại, cơ bắp giãn ra nghỉ ngơi khi ngủ khiến não hiểu sai là bạn đang ngã và phát tín hiệu co cơ để cơ thể lấy lại cân bằng, chính điều này khiến người bạn xuất hiện tình trạng giật mạnh, thậm chí làm tỉnh giấc.
Một số ý kiến khác cho rằng Hypnic Jerk chính là một triệu chứng nhượng bộ khi não bộ chuyển đổi từ việc điều khiển cơ đến trạng thái thư giãn và tê liệt cuối cùng của hệ thống sinh lý trong giai đoạn đầu của giấc ngủ.
Về bản chất, giật cơ lúc ngủ có thể là dấu hiệu của sự chuyển giao cuối cùng giữa hệ thống não hoạt động – sử dụng dẫn truyền thần kinh kích thích hỗ trợ sự tỉnh táo – với hạt nhân Preoptic Ventrolateral – sử dụng dẫn truyền thần kinh ức chế làm giảm sự tỉnh táo và thúc đẩy giấc ngủ.
Hiện tượng Hypnic Jerk thường xảy ra khi cơ thể mệt mỏi, hoặc chịu nhiều căng thẳng, áp lực. Các bác sĩ cho rằng đây là hiện tượng hoàn toàn bình thường, không có gì đáng lo ngại.
Tuy nhiên đối với một số người có thể trạng không tốt, khi nó lặp đi lặp lại nhiều lần sẽ ảnh hưởng xấu đến giấc ngủ, khiến bạn ngủ không sâu, không thể ngủ được sau khi giật mình, thậm chí về lâu dài có thể khiến bạn mất ngủ liên tục. Vì thế, nếu tình trạng có chiều hướng xấu đi, lựa chọn tốt nhất dành cho bạn chính là đến gặp bác sĩ ngay lập tức.
Điều gì gây ra giật cơ khi ngủ Hypnic Jerk?
Mặc dù đã có nhiều nghiên cứu khoa học về nó, nhưng nguyên nhân chính xác của Hypnic Jerk vẫn chưa được biết rõ. Để giảm thiểu điều này, bạn có thể tránh một số yếu tố được cho là có thể đánh thức bạn trong khi ngủ. Một số do mệt mỏi, căng thẳng, áp lực, uống nhiều cà phê, hay tập thể dục đêm khuya.
Thông thường những cơn co giật này sẽ xảy ra với những người có thói quen ngủ xấu, nhưng chúng cũng có xu hướng diễn ra với những người hoàn toàn bình thường và sống khỏe mạnh.
Một số nguyên nhân có thể gây ra một vụ giật cơ Hypnic Jerk bao gồm:
- Căng thẳng và lo lắng: Sự lo âu, căng thẳng sẽ gây áp lực đè nặng lên hệ thần kinh phản xạ truyền tới não trong khi ngủ. Những người hay lo lắng thường dễ bị giật mình khi ngủ hơn người bình thường. Lo lắng cũng là nguyên nhân dẫn đến những rối loạn khác về giấc ngủ, chẳng hạn mất ngủ, ngủ không sâu, ngủ không đủ giấc…
- Các chất kích thích như caffeine, nicotine và rượu: Nếu bạn sử dụng những loại đồ uống có chứa các chất này vào ban đêm thì sẽ dễ khiến bạn bị mất ngủ dẫn đến cơ thể trằn trọc, mệt mỏi. Điều này dễ dẫn đến hiện tượng giật mình khi ngủ, thậm chí là rất nhiều lần trong một đêm.
- Tình trạng thiếu canxi: Canxi giúp điều tiết sự cân bằng giữa trạng thái hưng phấn và ức chế của vỏ não. Nếu cơ thể xảy ra tình trạng thiếu canxi có thể gây ra hiện tượng co cơ và dây thần kinh khiến bạn thường xuyên giật mình khi ngủ. Một số chất dinh dưỡng nhất định khác như Magie, vitamin B12 nếu bị thiếu cũng có thể dẫn tới giật mình khi ngủ.
- Tập thể dục gần với giờ đi ngủ có thể dẫn tới giật cơ đột ngột khi ngủ. Hiện tượng này cũng có thể do thiếu canxi, magie hoặc sắt.
- Thiếu ngủ hoặc tư thế ngủ không thoải mái cũng có thể dẫn tới giật mình khi ngủ vì nhiều người cho rằng một số bộ phận của não vẫn hoạt động khi cơ thể ở trạng thái nghỉ ngơi.
- Cơ sở tiến hóa – Một số nghiên cứu cho thấy nguồn gốc của giật cơ khi ngủ Hypnic Jerk quay trở lại tổ tiên của chúng ta. Mục đích của giật cơ khi ngủ sau đó là giúp các loài linh trưởng điều chỉnh tư thế ngủ để tránh rơi khỏi cây hoặc tránh bị thương trong khi ngủ.
Chứng giật cơ khi ngủ Hypnic Jerk không phải là một rối loạn – đó là một hiện tượng tự nhiên rất phổ biến. Do đó, các triệu chứng liên quan đến nó cũng không đáng quan tâm. Sau đây là một vài dấu hiệu và triệu chứng mà bạn có thể gặp phải.
Dấu hiệu và triệu chứng của một Hypnic Jerk
Một vài dấu hiệu và triệu chứng đi kèm với giật Hypnic Jerk là:
- Một cú giật nảy ở bất kỳ cơ bắp hoặc bộ phận cơ thể của bạn
- Một cảm giác té ngã
- Cảm giác lóe sáng
- Một giấc mơ hoặc ảo giác gây ra giật mình hoặc nhảy
- Tăng nhịp thở
- Nhịp tim tăng
- Đổ mồ hôi
Những triệu chứng này thường rất khó nhận biết.
Như chúng ta đã đề cập, Hypnic Jerk thường xảy ra khi một người đang ngủ hoặc đang trong quá trình ngủ. Để tìm ra giai đoạn chính xác trong đó xảy ra giật cơ Hypnic Jerk, bạn cần có ý tưởng tốt hơn về các giai đoạn của giấc ngủ và chu kỳ giấc ngủ. Tiếp tục tìm hiểu nhé!
Giai đoạn chu kỳ ngủ
Trong khi ngủ, một người ngủ có thể trải qua 4 giai đoạn. Giai đoạn thứ 4 là giai đoạn ngủ REM (chuyển động mắt nhanh), trong khi các giai đoạn từ 1 đến 3 là không REM. Bây giờ chúng ta có một cái nhìn chi tiết về các giai đoạn này.
- Giai đoạn 1: Trong giai đoạn này, người ngủ đang ngủ say. Anh ấy / Cô ấy có thể tiếp tục trôi vào giấc ngủ và có thể được đánh thức dễ dàng. Đó là trong giai đoạn này, một người ngủ có thể trải qua các cơn co thắt đột ngột của các cơ trước khi bị giật Hypnic Jerk. Giai đoạn này kéo dài trong khoảng 10 phút.
- Giai đoạn 2: Một khi một cá nhân bước vào giai đoạn 2 của chu kỳ giấc ngủ không REM, chuyển động mắt của anh ta / cô ta dừng hẳn và sóng não trở nên chậm hơn nhưng lớn hơn. Khi cơ thể bạn bắt đầu buồn ngủ, nhiệt độ cơ thể bạn giảm xuống và nhịp tim chậm lại. Giai đoạn này thường kéo dài trong khoảng 20 phút. Hai giai đoạn đầu của chu kỳ giấc ngủ không REM thường được gọi là giấc ngủ nhẹ.
- Giai đoạn 3: Giai đoạn này kết hợp những gì trước đây là giai đoạn thứ ba và thứ tư. Khi bước vào giai đoạn này, sóng não của bạn chậm lại và trở nên lớn hơn. Chính ở giai đoạn này, bạn ngủ qua nhiều rối loạn giấc ngủ tiềm ẩn mà không hề nao núng. Giai đoạn này kéo dài trong khoảng 35 đến 45 phút.
- Giai đoạn thứ 4: Đây là giai đoạn REM (chuyển động mắt nhanh) – giai đoạn cuối cùng của chu kỳ giấc ngủ. Giai đoạn đầu tiên của giai đoạn này kéo dài khoảng 10 phút và thường bắt đầu sau khi bạn đã ngủ ít nhất 90 phút. Đôi mắt của bạn bắt đầu di chuyển nhanh chóng trong giai đoạn này, và bạn trải nghiệm những giấc mơ mạnh mẽ. Cũng có sự gia tăng nhịp tim và nhịp thở. Giai đoạn này tiếp tục kéo dài khi màn đêm trôi qua, và giai đoạn REM cuối cùng kéo dài khoảng một giờ.
Nếu bạn trải qua một cú giật bất ngờ trong giấc ngủ của bạn, rất có thể đó là một cú giật hypnic. Để xác nhận chẩn đoán, bạn có thể chọn các xét nghiệm sau.
Làm thế nào một Hypnic Jerk được chẩn đoán?
Một phân tích vật lý thường là cách đầu tiên để chẩn đoán giật cơ Hypnic Jerk. Xác định các triệu chứng, như cảm giác té ngã khi ngủ hoặc thức dậy với một cú giật giữa giấc ngủ của bạn, là cách đầu tiên để xác nhận tình trạng của bạn.
Bác sĩ của bạn có thể yêu cầu bạn thực hiện một xét nghiệm chẩn đoán gọi là Polysomnography. Polysomnography là một loại nghiên cứu về giấc ngủ giúp ghi lại những thay đổi sinh lý xảy ra trong chu kỳ giấc ngủ của một người.
Ngoài ra, để chẩn đoán cơn co giật khi ngủ là do nguyên nhân gì, các bác sĩ cũng sẽ thực hiện các bước sau:
- Khám lâm sàng: Thông qua các mô tả chi tiết những biểu hiện xảy ra trong cơn co giật, đồ ăn thức uống trong ngày, thường xuyên uống rượu bia hay chất kích thích gì không, có bị chấn thương hay té ngã va đập đầu, sốt cao hay tiền sử huyết áp như thế nào…
- Bài test tâm lý: Nếu nghi ngờ do hội chứng bồn chồn chân tay ở trẻ tăng động giảm chú ý, bác sĩ sẽ thực hiện một số bài test tâm lý để chẩn đoán.
- Đo huyết áp, xét nghiệm máu.
- Điện não đồ thường hoặc điện não đồ video nhằm phát hiện sóng điện não bất thường trong bệnh động kinh.
- Chụp cắt lớp vi tính (CT) hoặc chụp cộng hưởng từ (MRI) để kiểm tra nếu có tổn thương não bộ.
Một cú giật cơ khi ngủ Hypnic Jerk gần như không đáng lo ngại. Nó thường không cần điều trị vì nó được coi là một hiện tượng bình thường. Nhưng, nếu tình trạng này khiến bạn khó ngủ, bạn có thể thử và kiểm soát nó bằng cách làm theo các mẹo cơ bản và biện pháp tự nhiên được đưa ra dưới đây.
Cách tốt nhất để ngăn chặn một Hypnic Jerk
Sử dụng tinh dầu
Dầu oải hương
Chuẩn bị:
- 3 Giọt dầu oải hương
- Nước lọc hoặc nước tinh khiết
- Máy khuếch tán tinh dầu
Cách thực hiện:
- Đầu tiên, bạn hãy đổ đầy nước vào bộ khuếch tán tinh dầu.
- Sau đó, bạn hãy cho thêm ba giọt dầu oải hương vào máy khuếch tán.
- Cuối cùng là tận hưởng mùi thơm của tinh dầu hoa oải hương tỏa ra từ máy khuếch tán.
- Làm điều này ít nhất một lần mỗi ngày, tốt nhất là trước khi đi ngủ.
Cơ chế hoạt động: Tinh dầu oải hương sở hữu đặc tính làm dịu có thể giúp bạn bình tĩnh cũng như giúp giảm các triệu chứng lo âu và căng thẳng. Tinh dầu oải hương giúp ngủ ngon hơn và có thể giúp ngăn chặn chứng giật cơ Hypnic Jerk.
Dầu hoa cúc
Chuẩn bị:
- 3 Giọt tinh dầu hoa cúc
- Máy khuếch tán tinh dầu
- Nước
Cách thực hiện:
- Tương tự như cách sử dụng tinh dầu hoa oải hương, bạn hãy thêm hai đến ba giọt tinh dầu hoa cúc vào một bộ khuếch tán đã được đổ đầy nước.
- Bật máy khuếch tán và thưởng thức mùi thơm nhẹ của hoa cúc.
- Duy trì thực hiện điều này một lần trước khi đi ngủ có thể giúp bạn tránh xa các chứng giật cơ khi ngủ.
Cơ chế hoạt động: Dầu hoa cúc được khoa học chứng minh là rất phổ biến cho khả năng làm dịu sự lo lắng và căng thẳng trong cơ thể của bạn. Nó thúc đẩy giấc ngủ và thư giãn cơ thể của bạn, giúp bạn đối phó với những cơn giật Hypnic Jerk vào ban đêm.
Tiêu thụ Vitamin
Một số thiếu hụt vitamin nhất định, như vitamin B12 và D3, có thể khiến cơ thể bạn tăng nguy cơ phát triển chứng giật cơ Hypnic Jerk.
Vitamin D3 làm tăng sự hấp thu canxi trong ruột, do đó ngăn ngừa sự thiếu hụt của nó, thường được quan sát thấy ở những người bị ảnh hưởng.
Sửa chữa sự thiếu hụt vitamin B12 cũng đã được tìm thấy để cải thiện các triệu chứng của một cơn giật Hypnic Jerk. Do đó, bạn phải nhận đủ lượng vitamin này thông qua chế độ ăn uống hàng ngày.
Thực phẩm giàu vitamin D3 và B12 bao gồm cá béo, cá ngừ, phô mai, lòng đỏ trứng, thịt gia cầm và sữa. Một lựa chọn khác để đưa các vitamin này vào cơ thể của bạn là bổ sung thêm cho chúng. Tuy nhiên điều này chỉ nên được thực hiện sau khi tham khảo ý kiến bác sĩ của bạn.
Thiền thực hành
Thiền cũng giúp bạn đối phó với các cơn giật Hypnic Jerk ở một mức độ lớn – đặc biệt là thiền hơi thở bao gồm các bài tập thở sâu chậm và đều đặn. Nó thúc đẩy sự an tâm và giúp giảm bớt các triệu chứng của chứng giật Hypnic.
Giảm Caffeine
Caffeine được biết là có khả năng hoạt động như một chất kích thích. Nó làm tăng cường độ của các cơn giật Hypnic Jerk và cũng có thể làm nặng thêm các triệu chứng căng thẳng và lo lắng ở những người bị ảnh hưởng. Do đó, tốt nhất là tránh xa đồ uống có chứa caffeine.
Tránh uống rượu
Rượu được biết đến là làm tăng các triệu chứng căng thẳng và lo lắng, do đó, làm tăng nguy cơ phát triển chứng giật cơ Hypnic Jerk. Vì vậy, tốt nhất là tránh tiêu thụ rượu, đặc biệt là vào buổi tối.
Tắm nước ấm
Tắm nước ấm trước khi đi ngủ là một biện pháp chuẩn bị cho bạn một giấc ngủ ngon bằng cách thư giãn tất cả các cơ bắp của bạn. Điều này ngăn ngừa co giật cơ hoặc co thắt gây ra giật Hypnic.
Tránh sử dụng các thiết bị điện tử trước khi đi ngủ
Sử dụng các thiết bị điện tử ngay trước khi đi ngủ đã trở thành một phần thói quen của chúng ta.
Việc sử dụng bất kỳ thiết bị điện tử nào như tivi, máy tính xách tay, điện thoại thông minh hoặc thậm chí cả máy tính bảng đều ngăn chặn việc tiết ra một loại hormone gây ngủ có tên là Melatonin. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến kiểu ngủ của bạn mà còn khiến bạn có nguy cơ mắc phải những cơn giật giả.
Tiêu thụ thực phẩm giàu Magie
Bổ sung Magie cũng có thể làm giảm các triệu chứng của chứng giật cơ Hypnic Jerk. Magie giúp ngăn ngừa co thắt cơ và co giật, đồng thời giúp thư giãn các cơ. Vì sự co cơ là nguyên nhân chính gây ra chứng giật Hypnic, việc kết hợp các thực phẩm giàu Magie vào chế độ ăn uống của bạn sẽ giúp bạn đối phó với tình trạng này.
Thực phẩm giàu Magie bao gồm rau lá xanh, cá, các loại hạt và trái cây như quả sung và bơ. Bạn cũng có thể bổ sung Magie sau khi tham khảo ý kiến bác sĩ.
Phòng ngừa hiện tượng giật cơ Hypnic Jerk
Nếu bạn nghi ngờ bản thân hoặc người thân trong gia đình có một trong những yếu tố nguy cơ, bạn có thể phòng ngừa tình trạng này theo những cách dưới đây:
- Đảm bảo ngủ đủ 8 tiếng/ ngày và cố gắng dậy đúng giờ mỗi sáng.
- Tránh tập luyện thể chất khoảng 6 giờ trước khi đi ngủ.
- Thư giãn trước khi ngủ với các kỹ thuật thư giãn hoặc tắm nước ấm hay đọc sách.
- Tránh uống soda, cà phê hoặc các đồ uống khác có chứa Caffeine, tránh hút thuốc và uống rượu trước khi đi ngủ.
- Tránh những suy nghĩ hoặc hoạt động gây căng thẳng vào buổi chiều cũng như buổi tối trước khi đi ngủ.
- Đảm bảo bổ sung đủ Magie, Canxi trong chế độ ăn để phòng ngừa co cơ bắp và dây thần kinh.
- Cố gắng thực hiện chế độ ăn cân bằng, lành mạnh: ăn ít thực phẩm nhiều đường, muối và ăn nhiều hoa quả tươi, rau.
- Bạn cũng cần đi khám bác sĩ nếu hiện tượng giật cơ Hypnic Jerk đang cản trở giấc ngủ của bạn hoặc nếu cảm giác vì nó khiến bạn ngủ không đủ 8 tiếng.
Một cơ giật giật cơ Hypnic Jerk là một hiện tượng tự nhiên và không phải là một bệnh. Tuy nhiên, nó có thể ảnh hưởng đến giấc ngủ của bạn và cản trở cuộc sống cá nhân của bạn.
Những lời khuyên được cung cấp ở đây sẽ giúp bạn thoát khỏi những cơn giật ngẫu nhiên đang làm rối loạn giấc ngủ của bạn. Hy vọng những thông tin về hiện tượng giật cơ Hypnic Jerk như nguyên nhân, triệu chứng và phương pháp điều trị sẽ giúp bạn đảm bảo được giấc ngủ ngon hơn cho bản thân để luôn khỏe mạnh và tràn đầy năng lượng cho cả ngày dài.
Xem thêm:
